Hôm nay đọc được bài recap của em Huỳnh Trường Giang về hội thảo Xây Dựng Hệ Sinh Thái Sáng Tạo Để Phát Triển Doanh Nghiệp của chính phủ và người Do Thái. Cám ơn em! Em Giang đã recap rất hay. Đọc bài recap mà làm tôi cười và nhớ lại những ngày tháng cách đây 17 năm, lấy chồng người Mỹ, gốc Do Thái, phải đi học đạo và tiếng Hebrew của Do Thái 2 năm. Nếu mà viết, thì có lẽ tôi có thể viết một quyển sách chỉ riêng về chủ đề này. Tôi đã long đong như thế nào và có lúc nghĩ mình đã quyết định sai lầm khi lấy chồng nước ngoài: người chồng và mình sinh hoạt trong một cộng đồng của những người quá thẳng thắn, nghĩ gì nói đó, thắng đến nổi làm mình “quê mặt”, “đỏ mặt”, “vỡ mặt” “shock” không chịu nổi. Khi quen dần thì mình bắt đầu thấy cái hay của nó, sự hiệu năng, sự tiết kiệm thời gian, và bước đi đến sự xuất sắc. Khi đi học đạo với ông cha rabbi, thì ông cha khuyến khích tôi phản biện và chỉ trích kinh thánh Torah! Các trẻ con được khuyến khích nghi vấn, chất vấn và phản biện những đức tin mà chúng được dạy dỗ trong nhà thờ của đạo Do Thái Jewish. Tôi cảm thấy mình không bị giáo điều, tẩy não, mà được chia sẻ với cha về đạo Phật, Công Giáo, Hồi Giáo. Thế là tôi với một đầu óc luôn nghĩ đến quản trị kinh doanh, tôi xin phép cha làm một bản so sánh “ compare contrast” về lãnh đạo và quản trị giữa các tôn giáo. Sau đó rút ra bài học và những nguyên tắc gì gây ảnh hưởng, để người khác nghe theo và làm theo mình. Các cô giáo ở Mỹ vừa thích vừa sợ dạy trẻ con Do Thái. Chúng nó liên tục bất tận nói, cải, hỏi, vặn vẹo, phản biện cho đến tận cùng mà thôi. Trong khi trẻ em Châu Á như Nhật, Đại Hàn, Việt Nam, Thái Lan thì im lặng, ngoan ngoãn và đặt đâu ngồi đó, dạy gì nghe đó. Các cô giáo Mỹ rất thương các học trò Châu Á vì các em luôn dễ dạy và ngoan ngoãn. Khi đi diễn giả cho hội đồng giáo dục ở Hoa Kỳ, tôi luôn nhấn mạnh làm sao các thấy cô Mỹ giúp các em Châu Á dung hòa cái giá trị Lão Tử, Khổng Tử Mạnh Tử với giá trị của Aristotle, Socrate và Plato. Vì nếu không các em Châu Á sẽ bị thua thiệt. ***Lão Tử, Khổng Tử, Mạnh Tử: nhấn mạnh sự có trên có dưới, nhường nhịn, quan hệ con người. ***Aristole, Socrate và Plato: nhấn mạnh vào kết quả, hiệu năng, hữu hiệu và thành tích cá nhân. Khi đi giảng dạy về lãnh đạo cho các công ty, tôi cũng nhấn mạnh những điều này cho nhân viên Châu Á nói chung, Việt Nam nói riêng. Nếu không hiểu, thì mình sẽ hoàn toàn thua thiệt trên thương trường và chính trường. Người châu Á khó trở thành lãnh đạo mà chỉ trở thành người chuyên làm chuyên môn mà thôi, mặc dù tài sức như nhau trong các tập đoàn. CHUTZPAH (dám, không sợ quyền hành, không sợ hãi). Đây là tiếng Do Thái, nhưng nó đã trở thành tiếng Anh chuẩn biểu hiện cho tinh thần KHỞI NGHIỆP. Không có CHUTZPAH là không có khởi nghiệp và doanh nghiệp. ở Israel, tất cả mọi ngườI từ nam đến nữ đều phải vào quân đội và được tập luyện rất chính quy, nên họ cực kỳ “CHUTZPAH”. Họ có nhiều CHUTZPAH đến nổi mà mình không đủ điện thì không thể đương đầu nổi với họ. Cái gì cũng có hai mặt. Tuy nhiên, chúng ta thật đáng nể một đất nước nhỏ xíu như hạt đậu… đi từ đầu này đến đầu kia khoảng 30 phút là đi hết đất nước Israel rồi. Một đất nước không tài nguyên, bao bọc chung quanh bởi tất cả kẻ thù …vậy mà vẫn vươn lên, chống chọi với tất cả. Tản mạn vài dòng chia sẻ với các bạn.
