Hút thuốc lá gây nghiện chủ yếu do thuốc lá chứa một chất gây nghiện mạnh gọi là nicotine. Nicotine là một hợp chất hóa học có chứa nitơ được tìm thấy trong cây thuốc lá. Khi một người hút thuốc lá, nicotine được hấp thụ vào cơ thể qua phổi và nhanh chóng đi vào hệ thống tuần hoàn máu. Từ đó, nó tiếp cận não bộ chỉ trong một thời gian ngắn, nicotine kích thích việc sản xuất các chất hóa học trong não bao gồm dopamine, một chất đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cảm giác hưng phấn. Khi một người hút thuốc lá, dopamine sẽ tạo ra một cảm giác thú vị và thư giãn do tác động lên hệ thống bên trong não, mang lại cảm giác thoải mái và kích thích. Theo thời gian, cơ thể và não bộ thích nghi với nicotine và trở nên phụ thuộc vào nó. Tuy nhiên, cảm giác này chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn và sau đó cơ thể trở nên phụ thuộc vào nicotine để duy trì trạng thái cân bằng. Do đó, khi không được cung cấp nicotine, người hút thuốc có thể trải qua triệu chứng như sự khó chịu, lo lắng, mất ngủ và tăng cảm giác thèm thuốc. Điều này khiến người hút thuốc muốn tiếp tục hút để giảm triệu chứng và tránh cảm giác trống trải khi không có nicotine. Ngoài ra, bên cạnh tác động của nicotine, việc hút thuốc lá cũng có một yếu tố tâm lý và xã hội. Đó có thể là do áp lực xã hội, quen thuộc với việc hút thuốc lá, hoặc sử dụng thuốc lá như một cách để giải tỏa căng thẳng và giảm stress.
