Hôn nhân là mối quan hệ giữa vợ và chồng được pháp luật ghi nhận dựa trên cơ sở đăng ký kết hôn. Do đó, quan hệ hôn nhân chỉ có giá trị pháp lý và được pháp luật bảo vệ nếu đã được đăng ký kết hôn hợp pháp (trừ trường hợp hôn nhân thực tế). Pháp luật không công nhận nhưng cũng không cấm trường hợp nam, nữ độc thân mà chung sống với nhau như vợ chồng. Tuy không bị coi là vi phạm pháp luật nhưng nếu xãy ra tranh chấp sẽ gây ra nhiều bất lợi và khó khăn khi giải quyết tranh chấp (tranh chấp giành quyền nuôi con, tranh chấp phân chia tài sản). Pháp luật được sử dụng để giải quyết tranh chấp là pháp luật dân sự, vấn đề con chung được giải quyết theo pháp luật hôn nhân và gia đình. Trường hợp sống chung như vợ chồng bị pháp luật cấm bao gồm hai trường hợp quy định tại Điểm c; d Khoản 4, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014: - Đang có vợ, có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ có chồng mà chung sống như vợ chồng với người đang có vợ có chồng; - Chung sống như vợ chồng giữu những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa những người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng. Như vậy, trường hợp sống chung như vợ chồng thuộc vào quy định này thì tùy trường hợp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự theo quy định của Bộ Luật Hình sự 2015. Cơ sở pháp lý: Điểm c; d Khoản 4, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ; d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
