Luật chung và luật riêng trong tổ chức hoạt động kinh doanh là gì?

Thảo luận trong 'Quản trị và Khởi nghiệp' bắt đầu bởi kyle26109409, 15/8/22.

  1. kyle26109409

    kyle26109409 Thành viên

    Khái niệm

    Các quy định pháp luật kinh tế Việt Nam mà các chủ thể kinh doanh phải thực hiện được ban hành trong nhiều văn bản khác nhau mà có trường hợp cùng về một nội dung nhưng quy định trong các văn bản lại không thống nhất. Thực tiễn phát sinh những tình huống trong quá trình thực hiện pháp luật phải phân định phạm vi áp dụng của các văn bản, được gọi là quan hệ luật chung và luật riêng.

    Luật chung - luật riêng là một vấn đề trở thành nguyên tắc cơ bản để giải thích pháp luật từ thời Luật La Mã nhằm hạn chế hậu quả tiêu cực từ sự không thống nhất của pháp luật. Khoa học pháp lý nước ta chưa có khái niệm và phân chia rõ ràng giữa luật chung và luật riêng cũng như mối quan hệ giữa hai loại luật này khi cùng điều chỉnh một quan hệ xã hội. Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008 không đưa ra nguyên tắc giải quyết xung đột trong trường hợp hai loại luật này mâu thuẫn với nhau thì áp dụng loại luật nào. Tuy nhiên, trong thực tiễn đây là một vấn đề rất quan trọng, vì nếu không giải quyết được sẽ gây khó khăn cho việc giải thích và áp dụng pháp luật.

    Tham khảo dịch vụ thành lập công ty để tổ chức hoạt động kinh doanh hợp pháp.

    Luật chung là các luật điều chỉnh các lĩnh vực pháp luật chung như Bộ luật Dân sự 2005, Bộ luật Tố tụng dân sự 2004, Luật Doanh nghiệp 2005 làm cơ sở để ban hành các luật riêng. Trong lĩnh vực hợp đồng, Bộ luật Dân sự 2005 đưa ra những quy định có tính nguyên tắc điều chỉnh các quan hệ hợp đồng như chủ thể của hợp đồng, giao kết hợp đồng, điều kiện có hiệu lực của hợp đồng v.v... đóng vai trò là luật chung. Điều 1 Bộ luật Dân sự 2005 quy định: “Bộ luật Dân sự quy định địa vị pháp lý, chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác; quyền và nghĩa vụ của các chủ thể về nhân thân và tài sản trong các quan hệ dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động (sau đây gọi chung là quan hệ dân sự)”. Được coi là luật chung còn vì phạm vi áp dụng của Bộ luật Dân sự là hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội.

    Trong lĩnh vực pháp luật về doanh nghiệp, luật chung là Luật Doanh nghiệp 2005 vì nó điều chỉnh những vấn đề chung về việc thành lập và tổ chức quản lý đổi với những loại hình doanh nghiệp cơ bản, hoạt động trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế.

    Luật riêng là luật điều chỉnh từng ngành kinh tế cụ thể như Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, Luật Các tổ chức tín dụng 2010, Luật Hàng không dân dụng 2006, Luật Dược 2005, Luật Luật sư 2006, Luật Xây dựng 2003, Luật Kinh doanh bất động sản 2006, Luật Du lịch 2005, Luật Chứng khoán 2006, sửa đổi, bổ sung năm 2010, Luật Viễn thông 2009, Luật Bưu chính 2010 v.v... Xuất phát từ những điểm đặc thù mà các luật riêng chỉ quy định cụ thể các vấn đề về thành lập doanh nghiệp, về hợp đồng trong lĩnh vực kinh doanh đó như doanh nghiệp bảo hiểm, hợp đồng kinh doanh bảo hiểm; ngân hàng thương mại, hợp đồng tín dụng v.v... Luật riêng cũng có thể điều chỉnh đối với từng địa phương nhất định như Pháp lệnh Thủ đô Hà Nội 2000 quy định về Thủ đô Hà Nội. Khi xây dựng, ban hành những văn bản thuộc luật riêng, người ta không đưa vào đó những quy định đã có trong văn bản thuộc luật chung.

    Mối quan hệ giữa luật chung và luật riêng

    Trong mối quan hệ giữa luật chung và luật riêng thì luật riêng được ưu tiên áp dụng vì nó quy định cái đặc thù của từng loại quan hệ xã hội. Vì vậy trong trường hợp có sự khác nhau giữa luật chung và luật riêng thì luật riêng được áp dụng. Đương nhiên, những vấn đề không có trong luật riêng thì áp dụng quy định của luật chung.

    Luật Doanh nghiệp 2020 đưa ra một quy phạm xác định mối quan hệ giữa luật chung và luật riêng, theo đó trong trường hợp có sự khác nhau giữa luật chung và luật riêng thì áp dụng luật riêng (Điều 2). Điều này có nghĩa là doanh nghiệp bảo hiểm phải được tổ chức dưới hình thức công ty nhà nước, công ty TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (Điều 59 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000) mà không thể là doanh nghiệp tư nhân dù Luật Doanh nghiệp 2020 không cấm điều đó. Luật Doanh nghiệp 2020 có quy định đầy đủ về các quy trình và thủ tục thành lập công ty

    Luật chung điều chỉnh những vấn đề mang tính khái quát còn luật riêng đề cập đến những nét đặc thù của mỗi lĩnh vực kinh doanh cụ thể. Vì vậy, việc ưu tiên áp dụng luật riêng là hợp lý vì nó phát huy được cái riêng, cái đặc thù nhưng vẫn dựa trên cơ sở cái chung của luật chung.

    Trong lĩnh vực kinh doanh nói riêng, các lĩnh vực quan hệ dân sự nói chung, Bộ luật Dân sự được xem là luật chung vì nó quy định địa vị pháp lý, chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác; quyền và nghĩa vụ của các chủ thể về nhân thân và tài sản trong các quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động. Trên cơ sở' của Bộ luật Dân sự, Bộ luật Lao động, Luật Thương mại, Luật Hôn nhân và gia đình là những văn bản thuộc luật riêng để điều chỉnh các quan hệ dân sự trong từng lĩnh vực. Trong trường hợp các luật riêng không quy định thì áp dụng các quy định tương ứng của Bộ luật Dân sự.
     
    danh sách diễn đàn rao vặt gov chất lượng