Từ năm 2010 đến nay tôi có cơ hội làm việc với nhiều dự án khởi nghiệp, nói là khởi nghiệp cho hoành tráng vậy thôi chứ thực ra là mở ra làm ăn một cái gì đó. Có 3 dự án đều thành công và hiện nay vẫn phát triển đều đều nhưng cuối cùng không up được vì các founder không nhìn thấy được vấn đề. Họ không biết sự thành công thực sự đến từ đâu nên cứ đổ tiền của, công sức, thời gian...vào những chỗ không đúng mặc dù tôi đã cố nói rát cả họng. Vì có năng khiếu viết lách & Marketing nên tôi là người có...liên can tới nhiều dự án khởi nghiệp ngay từ khi nó còn trong trứng nước. Tất nhiên để có 3 doanh nghiệp thành công thì cũng có tới vô số doanh nghiệp chết yểu dọc đường. Qua đó tôi học được khá nhiều bài học xương máu. Tại sao tôi cố nói bạn đừng có trở thành siêu nhân khi khởi nghiệp, bởi vì thực sự khởi nghiệp không dành cho siêu nhân. Nó dành cho người biết phát huy sở trường cá nhân và biết cách kết hợp với các sở trường cá nhân khác. Nếu bạn nào đã đi qua khởi nghiệp ít nhất một vài năm thì sẽ hiểu khởi nghiệp nó như một nồi canh hẹ mà bạn phải tìm cách sắp xếp lại cho gọn gàng. Một mình bạn, dù có là siêu nhân, cũng không làm nổi đâu! KHỞI NGHIỆP THÔNG MINH Đại đa số các bạn khởi nghiệp đều chọn những sản phẩm nào đó đang Hot để bán hoặc quá tôn sùng cái mà họ có, ví dụ như một sản phẩm hay dịch vụ gia truyền. Các bạn nghĩ khách hàng cũng tôn sùng sản phẩm của bạn như bạn ư? Never! Trong chặng đường khởi nghiệp của tôi thì đó chính là bài học cay đắng nhất. Chúng ta phải bán cái khách hàng cần, chứ không phải bán cái chúng ta có. Muốn biết cái khách hàng cần, phải nghiên cứu, phân tích, thống kê...! Làm được điều đó thế nào thì đúng là còn nan giải hơn cả một bài toán khó. Nhưng dù có khó thì cũng phải làm. Nhiều người vào rừng mà chẳng hiểu gì về khu rừng thì có thể trở thành anh hùng hi sinh oan mạng khi gặp sư tử hoặc cọp, đôi khi đơn giản chỉ vì lạc đường. Nhưng ở thời đại này rồi thì có nhiều người thản nhiên đi qua rừng an toàn gần như tuyệt đối. Những “anh hùng kiểu mới” này có thể họ sử dụng flycam kết nối với smartphone, có cả một đội quân đang soi đường cho họ bằng quan sát vệ tinh, thiết bị và phần mềm dẫn đường cao cấp. Ở thời đại số, muốn khởi nghiệp thì làm ơn chuẩn bị sẵn hàng loạt các database để gạn lọc khơi trong, tìm ra cái lợi thế nhất phù hợp với mình để mà tiến hành. Chọn đúng chìa khóa thì cửa sẽ mở ra. Wow, cả một bầu trời rộng mở sau cánh cửa! ... Làm không đúng, bán không được hàng, không có tiền, lỗ; dẹp không làm nữa, thất vọng, trốn luôn không bao giờ dám khởi nghiệp lại! Nhưng tạm cho là làm đúng đi, bán được hàng, quá trời tiền, xong chưa ta? Chắc chưa đâu! THỐNG KÊ, PHÂN TÍCH VÀ TỐI ƯU Bán được hàng, thấy quá trời tiền mà vẫn lỗ, bạn tin không? Năm 2014 tôi có bán một sản phẩm phụ là thẻ nhớ, 1 thẻ nhớ đi kèm theo một sản phẩm chính của bên tôi. Một năm bán ra hơn 10000 sản phẩm chính, đồng nghĩa với hơn 10000 thẻ nhớ đi kèm. Vì nó là sản phẩm phụ nên mức độ ưu tiên để tối ưu đầu vào không cao, kết quả là cuối năm phân tích lại, riêng 10000 thẻ nhớ đó khiến doanh nghiệp của tôi mất toi hơn 10000 USD! Đó chỉ là những thứ mà chúng ta thấy được, những thứ nằm ngoài “cái thấy” của chúng ta nó có thể hút máu rất kinh khủng mà nếu không đủ trình độ thì sẽ “mãi mãi không thấy” đâu! Nếu bạn có cơ hội nhìn vào các bảng thống kê dựa trên con số lớn, bạn sẽ thấy việc bạn điều chỉnh 1 cái rất nhỏ trong công việc kinh doanh có thể dẫn tới một biến động cực kì khủng khiếp. Một sự thay đổi nhỏ có thể khiến bạn lên mây nên đừng bao giờ quên cái hệ thống thống kê kinh doanh của bạn. Tôi biết rõ có những doanh nghiệp mất hơn 10 năm chỉ để thống kê, phân tích, tối ưu đến mức...tôi cũng không tin nổi là họ có thể tối ưu đến mức đó. Nhưng rồi khi đã đạt đến cái mức thượng thừa đó, họ có thể clone doanh nghiệp nhanh tới mức không một đối thủ nào kịp trở tay. Thế rồi doanh nghiệp đó cũng chết! Bạn đang ở trong cuộc chơi lớn, cuộc chơi toàn cầu. Cái hắt xì của bạn thì bên New York, bên Tàu cũng biết rồi. Tiền bên đó có vẻ nhiều hơn bên đây nên bóp chết hoặc thâu tóm cũng chả có gì ghê gớm. Tôi nói chẳng lịch sự gì cho lắm nhưng rõ là cuộc chơi này nó nghiệt ngã tới mức...không thể tin nổi! SỐNG KIỂU NÀO ĐÂY? Nhiều năm nay tôi quên luôn khái niệm “Công ty của tôi” mà tôi tập trung vào việc xây dựng các hệ thống ngang hàng. Làm thế nào tôi kiếm được tiền dựa trên lợi ích của hàng ngàn người khác, hàng vạn người khác, hàng triệu người khác, hàng tỉ người khác. Nghe ghê quá! Giống như tôi bị hoang tưởng nhưng rõ là thời đại này cần chúng ta thay đổi tư duy đến tận cùng của giới hạn. Nếu bạn không chịu thay đổi thì rồi 5 năm nữa, 10 năm nữa bạn sẽ thấy công ty của bạn sao giống như đứa con hoang muốn bỏ nhà thì bỏ, chẳng đoái hoài gì đến bạn, thật bạc bẽo! Tôi dẹp bản thân tôi qua một bên từ lâu lắm rồi, mặc dù tôi vẫn hàng ngày sống với những thiên bẩm của mình. Nhưng tôi biết, thế giới đã đổi thay, đổi thay đến tận gốc rễ. Ngày nay muốn sống thì làm ơn kết nối với thế giới, đừng có ở đó mà ảo tưởng sức mạnh. Con người trong thời đại mới cần tới khả năng kết nối và làm việc hoàn toàn khác so với trước khi Internet bùng nổ. Tôi đến với Group chưa đầy 4 tháng, tôi chưa tham gia Offline buổi nào, tôi cũng chưa gặp các anh chị sáng lập, thế nhưng tôi vẫn có thể làm gì đó cho Group chứ không nhất thiết phải đao to búa lớn. Chúng ta cần hiểu mình đang ở đâu trong bức tranh lớn, rồi thì mọi chuyện sẽ đơn giản thôi. Một cái nhấn Enter có thể thay đổi thế giới, có thể đè bẹp đối thủ xuống tận bùn đen, cũng có thể giúp cho một quốc gia văn mình hơn, có thể biến bất công thành công bằng… Sống và chết chỉ là cách nhau một cái lằn ranh nhỏ xíu của nhận thức!
