Đất nước đầu tư lớn nhất cho giáo dục (tính theo đầu người) trong các nước phát triển sẽ có nền giáo dục như thế nào? Hãy cùng IGE tìm hiểu về hệ thống giáo dục Canada các bạn nhé. 1.Điểm giống và khác của Canada so với Mỹ Giống như Mỹ, chính quyền liên bang Canada không tham quản lý các trường Đại học và cao đẳng trực tiếp, mà giao cho chính quyền Tỉnh bang và các trường đại học tự quản lý. Trong mô hình quản lý này có giáo trình học, chế độ tự tuyển sinh, nhân sự, vật chất… Tuy vẫn có các tiêu chí chung về chương trình, và có các hội đồng thẩm định, nhưng quyền hạn của các trường đại học ở Canada và Mỹ, là rất lớn. Đây là điểm khác biệt của họ, so với Việt Nam. Nhưng giữa Canda và Mỹ, vẫn có một sự khác nhau nho nhỏ, đó là giáo dục của Canada vẫn dựa vào nhà nước trợ cấp là chủ yếu. Nói đúng hơn, Canada “kinh doanh” giáo dục chưa tốt được bằng Mỹ, nó mang lại những ưu điểm và nhược điểm sau: -Hệ thống trường ít, nên có ít lựa chọn hơn, bù lại, chất lượng giáo dục lại đồng đều hơn. -Học phí thấp hơn, nhưng đòi hỏi khó, nhất là các trường đại học. May mắn là trong những năm gần đây, chính phủ Canada cởi mở hơn cho du học sinh nước ngoài, họ hạ dần các yêu cầu về tiếng cũng như đầu vào của sinh viên, nhất là trong khối Cao đẳng – nơi mà học sinh phải học ít thời gian hơn, tham gia vào thị trường lao động nhanh chóng hơn. 2.Hệ thống giáo dục phổ thông Canada Học sinh Canada đến trường từ năm 6 tuổi và học hết phổ thông ở tuổi 18. Các trường tiểu học bắt đầu từ lớp 1 đến lớp 6, sau đó đến hệ thống trường trung học cơ sở từ lớp 7 đến lớp 9, và trường phổ thông từ lớp 10 đến lớp 12. Ở một số nơi, học sinh học liên thông tiểu học – phổ thông cơ sở từ lớp 1 đến lớp 8, sau đó chuyển sang phổ thông từ lớp 9 đến lớp 12 hoặc phân ra hai cấp độ, lớp 9-10 một cấp độ, lớp 11-12 một cấp độ. Quebec là bang duy nhất có chương trình học khác biệt hoàn toàn so với các bang khác. Trường phổ thông của họ bắt đầu từ lớp 7 đến lớp 11. Sau đó học sinh sẽ tham gia học nghề hoặc học ở một trường cao đẳng chung (general college). Thời gian này kéo dài khoảng 2 năm. Tiếng Pháp luôn được giảng dạy trong trường, vì Canada là một quốc gia song ngữ. Tuy nhiên với sinh viên quốc tế, tiếng Pháp không phải môn học bắt buộc, trừ phi bạn học ở Quebec, là vùng nói tiếng Pháp ở Canada. Canada cũng có 2 hệ thống trường: trường công và trường tư. Trường công ở Canada thường họp lại thành các hiệp đoàn trường. Nên để xin học ở các trường công, học sinh quốc tế thường phải xin học qua hiệp đoàn trường, rồi mới đến đại diện của các trường phỏng vấn. Do chỉ phục vụ cho học sinh khu vực sở tại, nên các trường thường không có ký túc xá. Học sinh muốn theo học, phải đăng ký ở homestay hoặc ở trọ bên ngoài. Các trường tư chấp nhận học sinh đến từ nhiều vùng khác nhau nên có hệ thống ký túc xá cho học sinh ở lại. Chương trình học cũng mở rộng hơn, có cả chương trình trung học bình thường lẫn dự bị đại học. Tuy nhiên học phí của trường tư thường cao hơn trường công, tỉ lệ học sinh ít, nên ban đầu, học sinh nước ngoài có thể có cảm giác hơi biệt lập. Pháp luật Canada không bắt học sinh nước ngoài chỉ được phép học 1 năm ở hệ thống trường công giống như Mỹ. Nếu nhà trường và hiệp đoàn trường đồng ý, bạn có người bảo trợ ở Canada, bạn hoàn toàn có thể theo học 3 năm ở hệ thống trường công và lấy bằng tốt nghiệp phổ thông của Canada như học sinh Canada thông thường. 2.Giáo dục bậc cao (đại học và cao đẳng): Chương trình Cao đẳng: Các trường cao đẳng (College) - đào tạo các văn bằng đại học (bằng cử nhân Bachelor), bằng cao đẳng (Advanced Diploma) và cả những chứng chỉ ngắn hạn (Certificates). Hệ thống ngành học đa dạng, với rất nhiều lựa chọn dành cho sinh viên. Nếu sinh viên chưa đủ điều kiện đầu vào vẫn có thể tham gia các khóa dự bị về tiếng Anh tổng quát và học thuật (ESL), trước khi bắt đầu chương trình học chính. Uu điểm của các trường Cao đẳng là dịch vụ hỗ trợ sinh viên cực tốt, sỉ số lớp nhỏ, môi trường học hiện đại, điều kiện nhập học dễ và có nhiều kỳ nhập học dành cho sinh viên. Chương trình Cao đẳng của hệ đại học: Đây là hình thức kết hợp giữa đại học và cao đẳng, dựa trên các chương trình của bậc đại học. Những kiểu trường như thế này vừa cấp chứng chỉ, vừa cấp bằng đại học. Đặc điểm của những trường này là sĩ số lớp nhỏ, nhiều không gian nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm và điều kiện tuyển sinh dễ dàng hơn. Học sinh sau khi hoàn tất chương trình cao đẳng sẽ tiếp tục liên thông lên đại học để lấy bằng cử nhân. Các trường cao đẳng dạy nghề: là hệ thống các trường Cao đẳng tập trung đào tạo các kỹ năng cần thiết để học sinh có thể đi làm sau thời gian học ngắn. Chương trình học của họ thường tập trung vào các kỹ năng thực hành, vì mục đích của họ không phải nghiên cứu như bậc đại học, họ muốn hướng nghiệp là chính Chương trình Đại học: Các trường Đại Học (university) của Canada thường được biết đến với chất lượng giáo dục và nghiên cứu hàng đầu thế giới, nên điều kiện đầu vào cũng không kém các trường Anh và Mỹ là bao (IELTS từ 6.5 trở lên, điểm GPA từ khá trở lên). Các truờng này cung cấp hệ thống văn bằng rất đa dạng, từ chứng chỉ, đến bằng cao đẳng, cử nhân, thạc sỹ và cả tiến sỹ. IELTS hoặc TOEFL là hệ thống văn bằng mà các trường đại học ở Canada công nhận. Trong trường hợp chưa có IELTS hay TOEFL, sinh viên có thể làm bài kiểm tra trình độ tiếng Anh đầu vào của trường để được xét học bổ sung ngoại ngữ trước khi vào học chương trình chính khóa. Đây gọi là các khóa dự bị đại học. Chương trình Thạc sĩ: Các trường Đại học của Canada thường cấp 2 loại bằng thạc sĩ: một là bằng thạc sĩ chương trình chính khoá (nghĩa là người học phải thi các môn cụ thể và hoàn thành các tín chỉ cụ thể); hai là bằng thạc sĩ nghiên cứu, yêu cầu người học phải hoàn thành các bài tập của chương trình sau Đại học và phải thực hiện luận văn tốt nghiệp. Để tham gia chương trình thạc sĩ tại Canada, một số trường Đại học tại Canada yêu cầu các du học sinh phải có thành tích học tập khá, giỏi (ít nhất là 7.5) ở bậc đại học. Một số trường còn đòi hỏi cả trình độ tiếng Anh cao, cũng như kinh nghiệm làm việc tối thiểu 1,5 năm.
