Dù chưa có khung pháp lý rõ ràng nhưng việc giao dịch mua bán tiền ảo tại Việt Nam đang diễn ra khá phổ biến. Đó là lý do mà Bộ Tư pháp đã đề nghị Chính phủ ưu tiên thí điểm việc xây dựng chính sách, pháp luật để xử lý các vấn đề “nóng” của thị trường tiền ảo hiện nay Bộ Tư pháp đề xuất xây dựng thí điểm khung pháp lý cho tiền ảo Ngày 1.4, Bộ Tư pháp cho biết vừa có Báo cáo số 70/BC-BTP trình Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát khung pháp lý liên quan đến việc phát triển các sản phẩm, dịch vụ, ứng dụng trên nền tảng công nghệ blockchain. Trong đó có tài sản ảo, với các tên gọi khác như “tiền ảo”, “tiền kỹ thuật số” hay “tiền mã hóa”. Báo cáo này đưa ra các nội dung tổng quan về công nghệ và quản trị trên nền tảng công nghệ blockchain; thực tiễn ứng dụng và phát triển các sản phẩm, dịch vụ dựa trên nền tảng này. Bên cạnh đó là một số kinh nghiệm quản lý của các quốc gia trên thế giới và thực tiễn tại Việt Nam. Trên cơ sở phân tích các vấn đề công nghệ và kinh nghiệm của các nước trên thế giới cũng như thực tiễn ở Việt Nam, báo cáo của Bộ Tư pháp cho biết, các vướng mắc về ứng dụng, phát triển các sản phẩm, dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ blockchain ở Việt Nam tập trung vào 2 nhóm vấn đề. Thứ nhất là vấn đề pháp lý chưa rõ ràng, chưa có khung pháp lý liên quan đến huy động vốn, giao dịch tài sản mã hóa, tiền mã hóa. Trong đó chủ yếu liên quan đến việc vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa, tiền mã hóa. Thứ hai, hiện nay nước ta cũng chưa có hệ sinh thái khuyến khích ứng dụng, phát triển công nghệ blockchain, trong đó có việc các cơ quan nhà nước chưa thật sự tiên phong trong việc áp dụng công nghệ blockchain trong quản lý nhà nước. Bộ Tư pháp đã có những đề xuất cần thiết lên chính phủ về việc thí điểm xây dựng chính sách tiền ảo Trong báo cáo này, Bộ Tư pháp cũng đã đề xuất Chính phủ một số định hướng để xây dựng, hoàn thiện chính sách và khung pháp lý cho các sản phẩm, dịch vụ được phát triển trên nền tảng công nghệ blockchain. Theo đó, tạo môi trường tối ưu cho đổi mới sáng tạo nhưng phải đảm bảo tính trung lập về công nghệ theo hướng thị trường tự lựa chọn công nghệ; tận dụng khung pháp lý hiện hành để quản lý, xử lý các vấn đề liên quan nhưng cho phép các ngoại lệ hoặc ban hành các văn bản điều chỉnh (mang tính thí điểm) trong những trường hợp cần thiết. Đồng thời, ưu tiên xây dựng chính sách, pháp luật thí điểm, cụ thể là các nghị định thí điểm để xử lý các vấn đề “nóng” của sàn tiền ảo tốt nhất hiện nay. Trong đó, cần đẩy nhanh việc ban hành các văn bản thí điểm về quy phạm pháp luật, phát hành và giao dịch của các tài sản mã hóa được hình thành trên nền tảng công nghệ blockchain cũng như cơ chế quản lý, xử lý việc sử dụng, trao đổi, đầu tư các tài sản này. Trong báo cáo này, Bộ Tư pháp cũng đề xuất cơ quan nhà nước cần tiên phong trong việc ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ của nền tảng blockchain để nâng cao hiệu quả hoạt động và đổi mới phương thức quản trị, điều hành cũng như cung ứng dịch vụ công. Trước đó, vào năm 2017, Thủ tướng đã phê duyệt đề án Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền ảo. Thủ tướng giao Bộ Tư pháp xây dựng đề án và tham mưu cho Chính phủ trong một số vấn đề để hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tài sản ảo và tiền ảo. Đồng thời, Thủ tướng cũng đã giao Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước, tiếp tục nghiên cứu để sớm có khung pháp lý chính thức cho hoạt động của các sàn giao dịch tiền ảo. Theo tìm hiểu của Thanh Niên, mặc dù chưa được pháp luật thừa nhận nhưng tổng khối lượng giao dịch các loại tiền ảo của các đồng Bitcoin, Ethereum, Litecoin… trên các sàn giao dịch ở Việt Nam hiện tại rất lớn, có thể lên đến hàng trăm tỉ đồng mỗi ngày. Dữ liệu từ website coin.dance cho thấy khối lượng giao dịch theo tuần tại Việt Nam khoảng 1.800 tỉ đồng/tuần. Không những thế, tại những thời điểm mà đồng Bitcoin đạt giá đỉnh điểm thì khối lượng giao dịch mỗi tuần tại Việt Nam lên tới 4.600 tỉ đồng; có nhiều thời điểm lên tới 4.000 tỉ đồng/tuần. Lời kết Hy vọng với đề xuất này của Bộ Tư pháp thì Thủ tướng Chính phủ sẽ có những điều chỉnh hợp lý để ban hành một khung pháp lý phù hợp với thị trường mua bán tiền ảo tại Việt Nam ở thời điểm hiện tại.
