Triệu chứng bệnh viêm đại tràng Đau bụng là một danh từ chung chung chỉ bệnh của bất kỳ một cơ quan nào nằm trong ổ bụng đều có triệu chứng đau. Triệu chứng đau bụng có mức độ và cường độ phụ thuộc vào cảm giác chủ quan của mỗi người bệnh và có thể thay đổi theo thời gian, tùy từng nguyên nhân mà có các vị trí đau và tính chất đau khác nhau. Vì thế người bệnh cần được cung cấp thông tin một cách hệ thống và đầy đủ giúp xác định nguyên nhân và các triệu chứng bệnh đại tràng, từ đó có cách chữa trị kịp thời, tránh xảy ra những hậu quả nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh. Ổ bụng được giới hạn bởi phía trên là cơ hoành, phía dưới là hai cánh chậu, phía sau là cột sống và cơ lưng, hai bên là cơ và cân thành bụng. Phân khu ổ bụng Vị trí các cơ quan tương ứng trong phân khu ổ bụng Tùy từng dấu hiệu vị trí đau ta có thể biết được các cơ quan bị bệnh tương ứng theo phân khu ổ bụng: Vùng thượng vị, vùng hạ sườn phải, vùng hạ sườn trái, vùng rốn, vùng mạn sườn phải, vùng mạn sườn trái, vùng hạ vị, vùng hố chậu phải, hố chậu trái. Đau bụng là biểu hiện, triệu chứng của nhiều bệnh Khi xuất hiện biểu hiện đau bụng, người bệnh cần xác định được tính chất đau như thế nào? Đau âm ỉ, liên tục, từng cơn hay đau khi thay đổi tư thế. Mật độ xuất hiện các cơn đau mau hay thưa. Cường độ đau nặng hay nhẹ, đau có tăng lên hay giảm đi không. Đau có lan đi đâu không? Một trong những đặc điểm bất thường của đau bụng là khả năng di chuyển dọc theo đường dẫn truyền thần kinh sâu và đau ở các vị trí xa nơi bị bệnh như: đau do viêm túi mật có thể lan lên ngực và dọc vai phải, đau do rối loạn tụy có thể lan giữa hai vai… Đau có đi kèm với triệu chứng nào khác không? Như trong viêm ruột thừa, viêm túi mật đau thường kèm theo sốt, viêm tụy cấp thường có nôn, tắc ruột có bí trung tiện, đại tiện. Trước hết cần xác định và loại trừ các triệu chứng đau bụng là biểu hiện của một số bệnh ngoại khoa cấp cứu như: - Viêm ruột thừa: đau có thể xuất hiện ban đầu ở vùng quanh rốn sau đó khu trú vùng bụng dưới bên phải, cường độ đau tăng lên theo thời gian, ấn vào vùng bụng dưới bên phải đau nhói, thường kèm theo sốt. - Thủng tạng rỗng (dạ dày): Cơn đau đột ngột dữ dội, liên tục kiểu ngoại tạng (parietal), ấn vào ổ bụng thấy đau, phản ứng thành bụng trước co cứng như tấm gỗ. - Viêm tụy cấp: đau thượng vị, thường kèm theo nôn nhiều và bụng chướng, hay gặp ở bệnh nhân nghiện rượu. - Tắc mật: Tắc mật (sỏi túi mật, sỏi OMC…) thường đau bụng mạng sườn phải, sốt, vàng da. - Tắc ruột: đau bụng, nôn, bí trung đại tiện, chướng bụng, có thể có dấu hiệu rắn bò vùng bụng. - Chửa ngoài tử cung vỡ: đau bụng đột ngột, rầm rộ, có thể có triệu chứng da xanh, niêm mạc nhợt, vã mồ hôi, chân tay lạnh… Đặc biệt lưu ý: Các trường hợp người bệnh thường bị đau bụng dữ dội, kèm các triệu chứng như: sốt cao, xuất huyết… cần được nhanh chóng đưa đến các cơ sở y tế để theo dõi và điều trị thích hợp. Ngoài ra, với những trường hợp bị đau bụng thông thường, người bệnh nên dựa vào vị trí đau, tính chất đau và các biểu hiện kèm theo có thể sơ bộ chẩn đoán hoặc nghĩ tới một số bệnh đường tiêu hóa hoặc triệu chứng bệnh đại tràng. Cụ thể như sau: - Vùng rốn: Đau gần rốn nghĩ tới các bệnh rối loạn ruột non, bệnh về đại tràng ngang, viêm hạch mạc treo ruột, giai đoạn đầu của bệnh ruột thừa. - Vùng thượng vị: đau dạ dày ( đau vùng thượng vị, có thể có cảm giác nóng bỏng rát sau mũi ức, kèm ợ hơi, ợ chua đau thay đổi khi đói khi no, tăng lên khi thức khuya nhiều ,…) có thể nghĩ tới bệnh lý như Hội chứng dạ dày - tá tràng, Hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản, viêm tụy cấp hoặc mạn, bệnh túi mật, bệnh của đại tràng ngang. - Vùng hạ vị: bệnh lý của bàng quang, với nam có thể là triệu chứng bệnh tiền liệt tuyến, với nữ có thể là bệnh lý của tử cung, viêm đường tiết niệu, viêm tiểu khung, các bệnh lý vòi trứng, buồng trứng, đại tràng xích ma. - Vùng hạ sườn trái:có thể do rối loạn đại tràng, bệnh lý tụy, bệnh lý lách. - Vùng hạ sườn phải: thường nghĩ các bệnh gan, mật, túi mật, trường hợp đau bụng dữ dội thường liên quan đến viêm túi mật, đau có thể lan ra giữa bụng hoặc xuyên ra sau lưng. Đôi khi viêm tụy hoặc tá tràng cũng có thể đau vùng này. - Vùng mạn sườn trái: rối loạn đại tràng xuống, các rối loạn có thể gồm viêm túi thừa hoặc viêm đại tràng, sỏi thận trái, sỏi niệu quản trái. - Vùng mạn sườn phải: rối loạn đại tràng lên, sỏi thận phải, sỏi niệu quản phải. - Vùng hố chậu trái: rối loạn đại tràng xuống, viêm đại tràng, bệnh lý vòi trứng, buồng trứng trái. - Vùng hố chậu phải: viêm hồi manh tràng, bệnh lý vòi trứng, buồng trứng phải. Triệu chứng bệnh viêm đại tràng Triệu chứng Viêm Đại Tràng cụ thể như sau: Đau bụng trong viêm đại tràng cấp sẽ không có nhiều biểu hiện. Biểu hiện bệnh viêm đại tràng cấp tính gặp thường xuyên nhất là bị đau vùng bụng dưới rốn. Nếu bị vào buổi tối có thể gây mất ngủ, bình thường có thể bị đau hơi quặn ở những vùng nhỏ, có khi đau tất cả các đoạn đại tràng, bụng chướng hơi. Mỗi lần đi cầu hay bị mót, rặn là dấu hiệu của viêm đại tràng cấp tính. Nếu bị dạng tiêu chảy là đi phân lỏng, nhiều lần,biểu hiện bệnh viêm đại tràng cấp tính này sẽ gây mất nước trầm trọng. Các bạn có thể thấy, tuy mới ở dạng viêm đại tràng cấp tính nhưng biểu hiện của chúng khá dữ dội và gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người mắc bệnh. Nhứng biến chứng có thể gặp khi bị viêm đại tràng cấp tính đó là suy kiệt cơ thể, viêm chảy máu đại tràng hay thủng đại tràng. Viêm loét đại tràng cấp tính kéo dài hoặc điều trị không đúng thuốc, đúng phương pháp sẽ dẫn đến mạn tính với những biểu hiện như: - Thói quen đại tiện bị thay đổi hoàn toàn: có thể hiểu là chứng rối loạn đại tiện gây rất nhiều bất lợi. Người bệnh không thể tự điều chỉnh thời gian đi ngoài và phải chịu đựng chứng đại tiện thất thường lúc thì bị táo bón lúc thì bị tiệu chảy. Khi đi thấy rõ trong phân có lẫn cả máu và chất nhầy. - Một dấu hiệu bệnh viêm đại tràng khác cũng thường gặp chính là đau thắt ở vùng bụng dưới, vị trí đau thường lệch xuống dưới rốn sau đó lan sang 2 bên mạn sườn. - Nếu đại tràng có tình trạng xuất huyết thì bệnh nhân có thể bị thiếu máu gây nên chóng mặt, tay chân bủn rủn. - Có vết rách, vết sẹo ở lớp niêm mạc đại tràng, lớp này cũng không còn dẻo dai như trước, có lớp dịch nhầy trắng xóa phủ dọc niêm mạc, có các hố loét trên niêm mạc đại tràng. Triệu chứng của viêm đại tràng mãn tính này sẽ phát hiện được khi đi kiểm tra, nội soi đại tràng. Như vây, đau bụng là một dấu hiệu điển hình của bệnh về tiêu hóa. Với những người bị viêm đại tràng, biểu hiện đau đại tràng xảy ra thường xuyên và có thể gặp ở nhiều vị trí khác nhau, hầu như khắp ổ bụng. Để làm giảm các triệu chứng đau bụng, người bệnh nên xoa bụng dưới theo chiều kim đồng hồ hoặc chườm ấm giúp giảm đau bụng , chế độ ăn mềm, dễ tiêu và kết hợp uống các sản phẩm hỗ trợ điều trị từ đông dược sẽ cho hiệu quả ổn định và lâu dài. Ngoài ra, triệu chứng của bệnh đại tràng còn có các biểu hiện khác như: đi ngoài thường xuyên, chướng bụng, đầy hơi hoặc có thể buồn nôn. Khi gặp các dấu hiệu này, người bệnh nên sớm đi thăm khám tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác về bệnh và có cách điều trị kịp thời, phù hợp.Bác sỹ Trần Thị Thùy Dương
