Cơ hội bị bỏ qua? Làm lãnh đạo tốt không khó. Không làm gì, để yên cho dân làm đã được 7 điểm. Định hướng một chút, khuyến khích một chút, quản trị một chút là được 8 rồi. Nhưng để đạt điểm tuyệt đối, người lãnh đạo cần phải có thêm 2 phẩm chất: - Vững vàng vượt qua khó khăn để tồn tại - Tận dụng cơ hội để vượt lên Nhìn vào biểu đồ doanh thu của các bạn Ấn độ, thấy ngay các bạn ấy đã tận dụng cơ hội Y2K tốt như thế nào! Chỉ bằng một dịch vụ đơn giản, (học sinh phổ thông học 3 tuần có thể làm được), các bạn đã tiếp cận được toàn bộ danh sách khách hàng Fortune 500 và sau đó khai thác triệt để customer base đó. Fsoft đã từng có một cơ hội như vậy, tuy không phải là mức toàn cầu, nhưng ít ra cũng có thể là một bước nhảy vọt: “Note Compete”. Sau khi ký NextG, tên tuổi Fsoft đã vang đến tận Redmond. Chúng tôi có cơ hội trở thành EPG, tiếp cận ngay lập tức hàng trăm khách hàng F500, với một chi phí rẻ hơn Accenture 3-4 lần. Chúng tôi đã có thể điều ngay VietAnh sang NewJersey và xây dựng consuting team ở đó. Đã có thể đầu tư nguồn lực gấp đôi số cần thiết cho GNC, đã không có việc “giải trừ quân bị” hậu P1. Đã có thể có một chiến dịch “Tết” để thay đổi vị thế trước khi cuộc khủng hoảng toàn cầu xảy ra. Vậy mà chúng tôi đã bỏ qua. Lỗi tại tôi. Tôi không có sự quyết liệt cần thiết, kiểu “phải đốt cháy dãy Trường sơn”, phải làm bằng mọi giá! Thật đáng tiếc. Cơ hội đi rồi lại đến. Mobility Migration, Clouding Migration đang hứa hẹn là một vận hội mới. Rất mong các bạn lãnh đạo tiếp theo biết cách tận dụng được để đưa Fsoft thành công ty Tỷ Đô. Chuyển giao. Ở FPT tôi có 2 việc chẳng được ai giao! Một là làm phần mềm, hay còn gọi là lập trình. Khởi thủy từ năm 1988 là chưa biết làm việc gì khác. Nên được phân làm điếu đóm cho các đàn anh như Công, Ngọc, Bảo, Mai, Trung Hà. Rồi các đàn anh bỏ đi cả, còn mỗi mình. May a Bình, a Châu, a Tiến luôn động viên, tạo điều kiện. Đi mãi rồi cũng thành đường. Hết FSS rồi Fsoft. Hơn 30% nhân viên FPT bây giờ làm các công việc liên quan đến phần mềm. Hàng ngàn sinh viên FU đã và đang chuẩn bị thành lập trình viên. Rồi vô khối các công ty phần mềm khác do các cựu lập trình viên FPTer tạo nên. Đều đang phát triển. Không ai cần sự gợi ý, hướng dẫn, chỉ đạo của tôi nữa. Tự thấy là việc này đã chuyển giao xong. Không vướng mắc! Thứ hai là Stico. Cũng chẳng bao giờ nghĩ nó là việc. Làm thì cũng phải chơi. Làm cho sướng thì chơi cũng phải cho sướng. Đến năm 2002 khi a Bình báo là được chọn vào HDQT chính vì đã có công xây dựng nên cái STCo đó mới thấy giật mình. Vội tìm đọc nghiên cứu của Fukuyama về Social Capital, mới hiểu là tại sao một doanh nghiệp kiếm tiền lại đánh giá cao công việc tổ chức ăn chơi. Ngắn gọn, Stico là phương tiện phi chính thức khuyến khích sáng tạo, gắn kết con người, qua đó tạo nên sức mạnh kinh tế. Tuy Stico đã trở thành thương hiệu của FPT, nhưng bản thân vẫn có mấy mối lo: - Stico đang biến tướng thành nghệ thuật biểu diễn, không còn là sân khấu đường phố gắn kết những con người muốn vươn tới một cuộc sống sáng tạo và hài hước. - Hai đơn vị do tôi ký tên thành lập: Bảo tàng FPT để lưu giữ ký ức và Viện nghiên cứu FPT để thỏa ước mơ sáng tạo còn quá non và chưa được sự ủng hộ rộng rãi. Tóm lại, chưa hoàn toàn thanh thản, nhưng tự biết cũng chẳng làm gì được hơn. Coi như cũng là xong chuyển giao. Các kỹ năng/vị trí khác như chém gió, bán hàng, chiến lược, lập dự án, đàm phán, quản quân, đầu tư etc… đã rút hết ruột chia sẻ cho anh em suốt ngày, e rằng cũng chẳng còn gì nhiều để bàn giao. Giờ là lúc bắt tay vào việc mới, để bắt đầu một chu trình mới, tập thành đứa trẻ luôn mồm hỏi: TẠI SAO? Anh Tiến LQ có dặn: “bất cứ việc gì mà em thấy có ích cho em, sẽ có ích cho FPT và cho đất nước”. Cám ơn anh! Epilog - Doanh nghiệp là gì? Hồi bé, tôi rất ngại việc gì liên quan đến mua bán, vay mượn. Mẹ bảo mang rá sang hàng xóm vay gạo là sợ vã mồ hôi. Vậy mà thế quái nào lại thành giám đốc, doanh nhân. Nhưng cứ thuận mà làm thôi, nào có hiểu thế nào là doanh nghiệp. Cho đến khi phải đi dạy cho các GL (tức là các doanh nghiệp con trong Fsoft), mới tra sách vớ, tìm được đinh nghĩa này trong cuốn “Chủ nghĩa tư bản chống chủ nghĩa tư bản” của Michel Albert. Doanh nghiệp là đơn vị sử dụng tư bản để tạo ra lợi nhuận thặng dư bằng cách đáp ứng các nhu cầu xã hội, là nơi các cá nhân thể hiện quyền tự do cá nhân biến những tham vọng của mình thành sự thật, nơi hình thành và lưu giữ các giá trị đạo đức của chủ nghĩa tư bản. Tóm lại là tế bào của chủ nghĩa tư bản! Như gia đình là tế bào của xã hội vậy. Một định nghĩa ngắn gọn nhưng đủ cả: tư bản (vốn), lợi nhuận (giá trị thặng dư), nhu cầu xã hội, tham vọng cá nhân và các giá trị đạo đức (văn hóa). Đọc xong thấy nhẹ cả người. May mà cũng đã làm gần đúng!
